Ұлттық кітапхана: Алматы тұрғындары үшін 123 тілдегі 7 миллионнан астам кітап қол жетімді

24 қазан - Қазақстанда кітапханашылар күні

Кәсіби мереке қарсаңында Алматы қаласының Өңірлік коммуникациялар қызметі Ұлттық кітапхана мен Қазақстандық Кітапхана Одағы басшылығының қатысуымен баспасөз мәслихатын өткізді.

Айта кетейік, Ұлттық кітапхана – ғасырлық тарихы бар еліміздің басты және көне кітапханасы. Кітапхананың құрылған күні 1910 жылдың 31 желтоқсаны болып саналады, сол кезде Верный қалалық думасының шешімімен кітапхана-оқу бөлмесі ретінде Ағарту саласы жанашырлары қоғамының қаражатына ашылды. Кейінгі жылдары кітапхана Жетісу, кейін Жетісу облыстық, Алматы губерниялық және Алматы аудандық деп аталып келді.

1931 жылы кітапхана Қазақ КСР-ның Мемлекеттік көпшілік кітапханасы болып қайта құрылды. 1937 жылы ақпанда кітапханаға ұлы орыс ақынын еске алу және оның қайтыс болғанының 100 жылдығына байланысты А. С. Пушкиннің есімі берілді. 1991 жылы елдің бас кітапханасы «ұлттық» мәртебеге ие болды және сол арқылы мәдениеттің ерекше құнды объектісі ретінде мемлекеттік және қоғамдық маңызға ие болды.

Кітапхананың қалыптасуы мен дамуына оның басшылары үлкен үлес қосты. Осы істі қолға алып ұйымдастырған әрі оның бірінші директоры Орта Азияның көрнекті мемлекет қайраткері Ораз Жандосов болды. Ол кітапхана қызметінің негізгі принциптерін ұлттық мәртебесі бар, қазіргі кезде де өз мәнін жоғалтпаған құрылым ретінде белгіледі. Ол кітапхана қызметіндегі басты міндет қазақ тіліндегі барлық баспа өнімдерін және Қазақстан туралы барлық әдебиеттерді жинақтау деп санады. Осы кезден бастап кітапхана қазақтар мен Қазақстанның басқа да халықтарының деректі жазбаша мұраларын жинайтын және сақтайтын мемлекеттік ұлттық кітап қоймасы ретінде жұмыс істейді.

Ұлттық кітапхана директоры, Қазақстандық кітапхана одағының төрағасы Бақытжамал Оспанова атап өткендей, бүгінде кітап қоры 123 тілде 7 миллион кітаптан асады.

«Кітапхананың сирек кітаптар мен қолжазбалар жинағында 40 000-нан астам құжат бар, олардың 1000-нан астамы қолжазбалар. Біз XII-XIX ғасырлардағы тарих, география, медицина, математика, философия, лингвистика және зерттеушілер үшін ғылыми қызығушылық тудыратын басқа да шығыс қолжазбаларының бай жинағымен мақтана аламыз. Қолжазбалар араб, парсы, түрік, түрік, өзбек, шағатай және басқа тілдерде жазылған», - деді спикер.

Кітапхананың сирек кітаптар мен қолжазбалар бөлімінің қорында «Иван Грозный» кинофильмінің Алматыда түсірілімі аяқталғаннан кейін сол кездегі В.Л. Воинов пен С. М. Эйзенштейннің суреттері салынған 8 дәптердің сақталғанын бәрі біле бермейді. Олар - қалың қағаз парақтары бар баға жетпес дәптерлер.

ҚР Ұлттық кітапханасы директорының кітапхана жұмысы жөніндегі орынбасары Ажар Юсупова қорда 3700 грампластинкадан тұратын қазақ музыкасының баға жетпес фонотекасы сақталғанын, оның ішінде Дина Нұрпейісова, Дәулеткерей, жайау Мұса, Ақан сері, Мәди, Әміре Қашаубаевтың, Күләш Байсейітованың, Манарбек Ержановтың, Қанабек Байсейітов, Жүсіпбек Елебеков, Бибігүл Төлегенова, Роза Бағланова және т. б.қазақ музыкасының сирек кездесетін жазбалары бар екенін айтты.

Сонымен қатар, кітапханада: каталогтаушылар мектебі және жазбаша құжаттарды консервациялау және қалпына келтіру мектебі жұмыс істейді, олардың міндеті - машинада оқылатын каталогтау және консервациялау, қалпына келтіру және кітап құжаттарын түптеу бойынша практикалық дағдыларды үйрету. Мектептердің негізінде теориялық және практикалық сабақтар, шеберлік сағаттары өткізіледі.

Сондай-ақ, еліміздің жетекші жоғары оқу орындарымен ынтымақтастықта кітапхана ісі саласында дуальды білім беру бойынша үлкен жұмыс жасалуда. Кітапханада Әл-Фараби атыңдағы Қазақ ұлттық университетінің және Қазақ қыздар мемлекеттік педагогикалық университетінің қатысуымен «Кітапханатану және библиографияә кафедрасы құрылды, онда студенттер теориялық және практикалық дағдыларын біріктіреді.